نیازسنجی آموزشی کارشناسان تغذیه جامعه شاغل در نظام بهداشتی ایران 1391

سابقه و هدف: توانمندی‌های تخصصی کارشناسان تغذیه نظام بهداشتی برای دستیابی به اهداف چشم انداز توسعه و مواجهه با مسایل تغذیه ای جاری کشور ضروری است. هدف این پژوهش، بررسی نیازهای آموزشی کارشناسان تغذیه جامعه شاغل در نظام بهداشتی ایران بود. مواد و روشها: این پژوهش در دو بخش مطالعه کیفی (تکنیک دلفی) و کمی از بهمن 1389 تا اسفند 1391 انجام شد. در دور اول دلفی، 55 نفر از افراد مطلع در زمینه تغذیه برای شرکت در مطالعه دعوت شدند. پرسشنامه با 65 سؤال بسته در قالب 9 حیطه بر اساس بررسی متون و شرح وظایف کارشناسان تغذیه طراحی و برای شرکت کنندگان ارسال شد. بر اساس نتایج دور اول، پرسشنامه دور دوم دلفی با 77 سؤال، طراحی و مجدد ارسال شد. با استفاده از نتایج مطالعه دلفی، پرسشنامه بخش دوم مطالعه، شامل 42 سؤال بسته تنظیم و توسط 70 کارشناس تغذیه شاغل در معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-18 پردازش و توصیف شدند. یافتهها: در بخش اول افراد مطلع ، داشتن مهارت در حیطه‌های استفاده از تکنولوژی (91%)، مبانی علم تغذیه (88%) و ارتباطات و هواخواهی (درصد 85%) را برای کارشناسان تغذیه ضروری دانستند. کارشناسان تغذیه شاغل در نظام بهداشتی، بیشترین مهارت را در حیطه‌های مبانی علم تغذیه (95%)، استفاده از تکنولوژی (93%) و رهبری و مدیریت (90%) را ضروری دانستند. منبع کسب مهارت‌ها در حیطه‌های مورد بررسی به ترتیب آموزش‌های ضمن خدمت (07/29%)، تجربه (33/28%) و تحصیل (80/11%) بود. از دید کارشناسان تغذیه، بیشترین نیاز آموزشی (بیش از 70%)، مربوط به حیطه‌های ارتباطات و هواخواهی، ارزیابی و تحلیل، ارزشیابی، جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بود. نتیجه گیری: در کنار طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی برای ارتقای ظرفیت کارشناسان تغذیه در نظام بهداشتی، تغییر نگرش افراد مطلع در مورد قابلیت‌های مورد نیاز کارشناسان تغذیه و بازنگری برنامه آموزشی مقطع کارشناسی علوم تغذیه با تاکید بر مهارت آموزی در حوزه‌های مشخص ضرورت دارد. واژگان کلیدی: کارشناس تغذیه جامعه/سلامت عمومی، نیاز سنجی آموزشی، قابلیت ، تکنیک دلفی، نظام بهداشتی